Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) desteğiyle Antalya Ticaret Borsası öncülüğünde bu yıl 10’uncusu düzenlenen Yöresel Ürünler Fuarı (YÖREX) 23-27 Ekim tarihlerinde Antalya ANFAŞ EXPO Center’da kapılarını açtı. Başlıca amaçları arasında; yöresinin adını almış, ancak tescillenmemiş ürünleri, coğrafi işaretler başta olmak üzere benzeri belgelendirmeler ile tescillenmesine teşvik etmek olan fuara, Adres Patent yerel tatların tescili, yönetişimi ve denetimi konularında hizmet verdi.

Adres Patent Genel Müdürü Cumhur Akbulut, Anadolu’nun gerçek lezzetlerinin YÖREX’te yer alacağını belirtti. Küresel pazarlarda fark oluşturmak ve katma değer yaratmak için global anlamda markalaşmanın önemine değinen Akbulut, “Ülkemizde coğrafi işarete konu olan ürün sayısının yaklaşık 2 bin 500 civarında olduğu tahmin ediliyor. Mevcut durum itibarıyla koruma kapsamında olan coğrafi işaretler kadar henüz tescil edilmemiş potansiyel değerlerin bütününe yönelik tanıtım ve ticarileştirme konusunda da ciddi adımlar atılması gerekmektedir” dedi.

“453 üründe coğrafi işaret bulunuyor”

Coğrafi işaret konusunda uluslararası tescilin önemine değinen Akbulut, “Sadece ülke bazında coğrafi işaret tescili yetmiyor. Ürününüzü uluslararası alanda da tescil ettirmek şart. Dolayısıyla ülkemizde 453 üründe coğrafi işaret yer alırken, 415 üründe ise tescil için değerlendirme süreci devam ediyor. Ürünler, ülkemizde ‘coğrafi işaretle’ tescil edilmişken; Buna karşın uluslararası alanda da tescil edilmiş ürün sayımız oldukça az miktarda. Coğrafi işaretlerin dünya pazarlarında yer alması konusundaki heyecan, istek ve atılımlarımızı gerçekleştirmeden önce ürünlerimizin coğrafi işaret ve sınai mülkiyet haklarının korumasını sağlamalıyız” dedi.

Bu yılki fuarda coğrafi işaretle ilgili logo kullanımının daha aktif olacağını ifade eden Akbulut, “Tescilli coğrafi işaret ile birlikte amblemin kullanımı zorunludur. Coğrafi işaret, ’Antep Baklavası’, ’Malatya Kayısısı’, ’Aydın İnciri’ gibi ürünlerimizin adları olup, bu adlar ürün üzerinde kullanıldığında, beraberinde amblemin kullanılması zorunludur. Coğrafi işaret amblemi sayesinde ürün, benzerlerinden kolayca ayrılır, daha rahat ve yüksek değerle pazara sunulur. Yapılan birçok araştırma göstermiştir ki; özellikle kadın tüketiciler ve eğitim seviyesi yüksek tüketiciler coğrafi işaret tescilli ürünleri daha çok tercih ediyor. Coğrafi işret tescili, ürünün gerçek üreticisini korurken hem yerel hem de ülke ekonomisine büyük katkı sağlar” diye konuştu.

Akbulut, son günlerde sık sık rastlanan coğrafi işaretle menşe, mahreç ve geleneksel ürün adı tabirleriyle ilgili şu bilgileri verdi:

Coğrafi işaret menşe adı

Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya istisnai durumlarda ülkeden kaynaklanan, tüm veya esas özelliklerini bu coğrafi alana özgü doğal ve beşeri unsurlardan alan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerin tümü bu coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleşen ürünleri tanımlayan adlar menşe adıdır. Menşe adları sadece ait oldukları coğrafi bölgede üretilirler. Çünkü ürün, niteliklerini ancak ait olduğu yöre içinde üretildiği takdirde kazanabilir. Menşe adına Finike Portakalı ve Malatya Kayısısı örnek gösterilebilir.

Coğrafi işaret mahreç adı

Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya ülkeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından bu coğrafi alan ile özdeşleşen, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az biri belirlenmiş coğrafi alanın sınırları içinde yapılan ürünleri tanımlayan adlar mahreç işaretidir. Mahreç işaretlerinin, ürünün özelliklerinden en az biri o yöreye ait olmakla birlikte, yöre dışında da üretilebilmesi söz konusudur. Ürünün yöre ile bağı sadece ünü de olabilir. Mahreç işaretine Antep Baklavası örnekleri verilebilir.

Geleneksel ürün adı

Menşe adı veya mahreç işareti kapsamına girmeyen ve ilgili piyasada bir ürünü tarif etmek için geleneksel olarak en az otuz yıl süreyle kullanıldığı kanıtlanan adlar olarak tanımlanır.